Tıbbi hatalar ölüm nedenleri arasında ilk beşte

[RöNT-GeN]

Tıbbi hatalar ölüm nedenleri arasında ilk beşte

Dünya genelinde, ilaç kullanımı, cerrahi müdahale, hastane
enfeksiyonları, hastane içinde meydana gelen intiharlar ile düşmeler
gibi önlenebilir tıbbi hataların, ölüm nedenleri arasında ilk beş
içinde yer aldığı belirtildi.
18 / 03 / 2008 10:55


Hasta Güvenliği Derneği Genel Başkanı Dr. Mustafa Bulun, yaptığı
açıklamada, her yıl çok sayıda kişinin önlenebilir tıbbi hatalar
nedeniyle sağlık problemi yaşadığını, hatta yaşamını yitirdiğini
söyledi.
Tıbbi hatalara ilişkin çalışmaların 2000'li yıllardan sonra hız
kazandığını, bu konuda tüm dünyada önemli araştırmalar yapıldığını
belirten Bulun, hataları önlemeye yönelik yeni düzenlemelerin
hazırlandığını ve hasta güvenliğinin artırılmaya çalışıldığını söyledi.
Bulun, ABD'de, Institute of Medicine tarafından yayımlanan bir raporda,
�ABD'de her yıl 44-98 bin kişinin önlenebilir tıbbi hatalar sonucu
yaşamını yitirdiğinin� ifade edildiğini belirterek, �Bu ölümler göz
önüne alındığında, tıbbi hatalara bağlı ölüm oranının, tüm ölümler
arasında ilk beşte olduğu belirlenmiştir� dedi.
Her yıl en az 100 bin kişinin tıbbi hatalara bağlı nedenlerden dolayı
ölmesinin dikkate alınması gerektiğini anlatan Bulun, �Verilere göre,
ABD'de hastaneye yatışların yüzde 3.4'ü istenmeyen bir hatayla
sonuçlanıyor. Her yıl 44-98 bin kişi tıbbi hata nedeniyle yaşamını
yitiriyor. İngiltere'de yüzde 11, Avustralya'da ise yüzde 16,7 oranında
tıbbi hatalara bağlı ölüm görülüyor� bilgisini verdi.
Bulun, �Türkiye'de ise bu konuda bir araştırma sonucu bulunmuyor.
Türkiye'de yaklaşık 105 bin hekim var. Her hekim yılda bir defa hata
yapsa 105 bin hata eder. Hekim başına bir hata önemli değil gibi
gözükse de toplamda ciddi oranlardır� diye konuştu.

HATALARIN ORTAYA ÇIKMASININ ENGELLERİ

�Hekimler ve sağlık çalışanlarının hata yapmaları durumunda
cezalandırılmalarının, önlenebilir tıbbi hataları azaltmayacağı�
görüşünü savunan Bulun, �hasta yakınları tarafından fiziksel şiddete
maruz kalma ve meslekten uzaklaştırılma-men edilme, meslek camiasında
yanlış tanınma gibi kaygıların hatanın açıklanmasını engellediğini� öne
sürdü.
Bulun, her hekimin hata yapabileceğinin kabul edilmesi gerektiğini,
önemli olanın hatanın �neden� yapıldığının belirlenmesi olduğunu ifade
ederek, �Hekimler, hekim hatasının kesinleşmediği durumlarda dahi hasta
yakınları tarafından fiziksel şiddet görebiliyor. Hatta, yargısız infaz
yapılarak hekimin öldürülmesine kadar uzanıyor� dedi.

HATANIN BİLDİRİLMESİ

Hekimlerin, yapılan hataları açıklayabilmesi için �Hata Raporlama�
sisteminin oluşturulmasını öneren Bulun, �dernek olarak oluşturmayı
planladıkları sistemle, kimlik belirtilmeksizin hatanın sisteme
bildirilmesini amaçladıklarını� söyledi.
Bulun, �Bu sistemde, hekimler kendi kimliklerini, hastalarının
kimliğini ve kurumunu yazmadan hatayı yazabilecekler. Doktor, sisteme
girerek, 'A ilacı yerine B ilacını verdim. Hasta şu tür bulgular
gelişti gibi' açıklama yazacak� dedi.
Bu bilgiler doğrultusunda inceleme yapılacağını anlatan Bulun, hatanın,
doktorun yoğun çalışmasından mı, hastanın kimliğinin karışmasından mı
yoksa ilaçların isim benzerliğinden mi kaynaklandığının belirlenmesine
çalışılacağını kaydetti.

�HATALARIN YÜZDE 98'İ SİSTEMDEN KAYNAKLANIYOR�

Bulun, tıbbi hataların yüzde 98'inin sistemden kaynaklandığını belirterek, öncelikle sistemin sorgulanması gerektiğini söyledi.
Kaliteli bir sağlık hizmeti verilebilmesi için başta hekimler olmak
üzere sağlık çalışanlarının sayısının yeterli olması gerektiğini
savunan Bulun, �Günde ortalama 50 hasta muayene edebilecek olan bir
hekimin 100 hasta görmesi fiziksel ve düşünsel yorgunluk yaratacağı,
dikkati azaltacağı için hataya neden olabilir� diye konuştu.
Bulun, hasta bileziklerinde de renk standardının sağlanması gerektiğini
belirterek, �Hasta bileziklerinin rengi hastaneden hastaneye değişiyor.
Örneğin kırmızı bileklik tüm hastanelerde alerji anlamına gelmeli,
çeşitlilik göstermemeli� dedi.

�HATALARIN YÜZDE 48'İ CERRAHİ�
Bulun, �cerrahi hataların
tıbbi hataların yüzde 48'ini oluşturduğunu� ifade ederek, yanlış ilaç
kullanımının, hastane enfeksiyonlarının, hastane içinde meydana gelen
intiharların ile düşmelerin önlenebilir tıbbi hatalar olduğunu söyledi.
Cerrahi hataları engellemek için hastanın ameliyat olacağı yerin
mutlaka işaretlenmesi gerektiğini belirten Bulun, �Böylece 'beli yerine
boynundan ameliyat edildi' gibi haberler ile karşılaşılmaz� dedi.
Bulun, tıbbi hataların yüzde 20'sinin ilaçların hatalı kullanımından
kaynaklandığını ifade ederek, �isimleri, kutuları, renkleri birbirine
benzeyen ilaçlar bulunuyor. Riskli ilaçlarla diğer ilaçlar reyonlarda
yakın yerlerde durabiliyor. Bunlar hataya neden olabiliyor� uyarısında
bulundu.
Hastane enfeksiyonlarının da ciddi bir sorun olduğunu anlatan Bulun,
hastane enfeksiyonundan korunmak için el temizliğine dikkat edilmesi,
hasta ile her temastan önce ellerin iyice yıkanması gerektiğini söyledi.
Bulun, hastanedeki intiharların da hasta güvenliği kapsamında olduğunu,
hastane personelinin, hastanın psikolojik durumunu iyi değerlendirmesi
ve ona göre önlem alması gerektiğini belirterek, �Hastanede, hastanın
intihar edememesi lazım. Bunun için hastanın ulaşabileceği yerlerde
kesici alet, ilaç ve kendini asabileceği ip ve benzeri gereçler
bulunmamalı� dedi.
Hastaların, hastane içinde yataktan ya da yürürken düşmesinin de tıbbi
hatalar arasında olduğunu belirterek, �Düşmeye bağlı daha uzun süre
hastanede yatan, sakat kalan hatta ölebilen kişiler oluyor. Düşme riski
olan kişilerin yakın takipte olması, yanında bir yardımcının bulunması
gerekir� diye konuştu. Bulun, ABD'de yapılan bir çalışmada, 400'ün
üstünde hasta yatağına bağlı ölüm olduğunun bildirildiğini, yatakların
yan tarafındaki parmaklıklara hastanın başının sıkışabildiğini, yatağın
yüksek olmasına bağlı düşmelerin olabildiğini söyledi.
Hasta yataklarının da karışabildiğini ve buna bağlı olarak yanlış
tedavinin uygulanabildiğini dile getiren Bulun, servislerden bebek
kaçırma, doğum sonrasında bebeklerin karışması gibi olayların da hasta
güvenliği kapsamında olduğunu söyledi.
Bu arada, 25-29 Mart günleri arasında Antalya'da yapılacak �2.
Uluslararası Hasta Güvenliği Kongresi�nde konu ayrılı bir şekilde ele
alınacak.